Sáng nay ở Phú Yên, tôi mang một ít lúa giống ra sân phơi. Những hạt chắc thì nằm lại, còn hạt lép thì gió cuốn bay mất. Ban đầu tôi thấy tiếc, định cúi xuống nhặt lại mấy hạt lép. Nhưng rồi tôi nghĩ, nếu gieo xuống ruộng thì chúng cũng chẳng mang lại gì ngoài công cốc. Người nông dân nào cũng biết, muốn có mùa vàng thì phải bắt đầu bằng hạt giống tốt.
Tôi tên là Phụng. Đã 5 năm nay tôi sống và làm việc tại Phú Yên. Trong khoảng thời gian này, tôi đồng hành với nhiều doanh nghiệp nhỏ – từ cửa hàng quần áo, tiệm bánh, quán cà phê, cho đến những người bán đặc sản địa phương – để giúp họ tìm và phát triển khách hàng trên Internet.
Qua hành trình ấy, tôi càng thấm thía rằng kinh doanh online không khác gì một vụ mùa lúa. Nó không phải chuyện đăng vài bài, chạy vài quảng cáo rồi chờ có tiền. Nó là cả một quá trình cần sự chuẩn bị, kiên nhẫn và biết chờ thời điểm. Và rất nhiều khách hàng nhỏ ở Phú Yên khi làm việc với tôi thường hay hỏi: “Sao em đăng hoài mà chẳng ai mua?” hay “Bao lâu mới thấy kết quả hả anh Phụng?”. Mỗi lần như vậy, tôi lại kể cho họ nghe câu chuyện về việc phơi lúa giống này.
1. Chuẩn bị nền tảng giống như làm đất
Người nông dân trước khi gieo hạt luôn cày bừa, làm đất tơi xốp, dọn sạch cỏ dại. Nếu đất chai cứng, đầy cỏ thì hạt giống gieo xuống khó lòng nảy mầm.
Trong kinh doanh online, mảnh đất ấy chính là nền tảng của bạn. Đó có thể là trang Facebook cá nhân, fanpage, website, kênh TikTok hay hình ảnh cá nhân bạn xây dựng. Nếu nền tảng còn lộn xộn, thiếu uy tín, khách hàng nhìn vào sẽ không thấy tin tưởng.
Nhiều chủ quán cà phê ở Tuy Hòa từng hỏi tôi: “Anh Phụng ơi, em có nên chạy quảng cáo liền không hay đợi làm xong fanpage trước?”. Câu trả lời của tôi luôn là: hãy làm đất trước đã. Hãy xây dựng hình ảnh rõ ràng, chuyên nghiệp, giới thiệu sản phẩm gọn gàng. Khi mảnh đất đã màu mỡ, mọi hạt giống gieo xuống sẽ dễ dàng nảy mầm.
2. Chọn sản phẩm và khách hàng mục tiêu giống như chọn giống lúa
Người nông dân sẽ không mang hạt lép ra gieo vì biết trước chẳng thu được gì. Họ chỉ chọn giống tốt, hợp thổ nhưỡng.
Trong bán hàng online cũng vậy. Sản phẩm của bạn phải thực sự có chất lượng. Khách hàng mục tiêu phải rõ ràng. Ai sẽ mua? Họ ở độ tuổi nào, có thói quen gì, thường dùng mạng xã hội ra sao?
Một chị chủ shop mỹ phẩm ở Sông Cầu từng hỏi tôi: “Anh Phụng ơi, em bán nhiều loại mỹ phẩm quá, nhưng không biết nên tập trung vào đâu cho hiệu quả?”. Tôi khuyên chị hãy chọn một dòng sản phẩm chủ lực, phù hợp với khách hàng tại khu vực mình đang nhắm đến. Khi chọn đúng giống tốt, gieo đúng ruộng, thì mùa sau sẽ chắc chắn hơn.
3. Xây dựng thương hiệu giống như phơi, ngâm và ủ giống
Trước khi gieo, nông dân phải phơi hạt dưới nắng, ngâm nước rồi ủ để nảy mầm. Đó là bước chuẩn bị quan trọng để cây lúa phát triển.
Trong kinh doanh online, đây là giai đoạn bạn tạo dựng niềm tin. Khách hàng cần biết bạn là ai, bạn đáng tin hay không. Hãy chia sẻ kiến thức, kể câu chuyện thật, cho họ thấy sự hiện diện của bạn. Đây chưa phải lúc bán hàng, mà là gieo niềm tin.
Tôi nhớ có lần làm việc với một bạn trẻ ở Đông Hòa. Bạn ấy rất chăm đăng bài bán hàng, nhưng bài viết vẫn ít người quan tâm. Vấn đề không nằm ở sản phẩm, mà là ở cách gieo niềm tin ban đầu. Khách hàng chưa kịp biết bạn là ai, chưa thấy lý do để tin tưởng. Vì vậy, thay vì chỉ tập trung vào bán hàng, hãy thử chia sẻ cách sử dụng sản phẩm, kể câu chuyện vì sao bạn chọn kinh doanh nó, hoặc đơn giản là chia sẻ những kiến thức liên quan. Khi khách hàng cảm nhận được sự chân thành, họ sẽ tự nhiên chú ý đến bạn nhiều hơn.
4. Tung sản phẩm ra thị trường giống như gieo hạt
Người nông dân luôn gieo hạt vào đúng mùa, gieo đều tay, không sớm quá cũng không muộn quá thì cây lúa mới có thể phát triển khỏe mạnh.
Trong kinh doanh online cũng vậy. Chỉ khi đã chuẩn bị nền tảng vững vàng và xây dựng được thương hiệu đủ rõ ràng, bạn mới nên tung sản phẩm ra thị trường, mở bán hay chạy quảng cáo. Nếu vội vàng khi khách hàng còn chưa biết đến mình, khả năng thất bại sẽ rất cao. Ngược lại, nếu chậm trễ quá lâu, bạn sẽ dễ dàng bỏ lỡ thời cơ tốt.
Vì thế, khi mới bắt đầu, hãy kiềm lại sự nôn nóng quảng cáo rầm rộ. Thay vào đó, hãy cho khách hàng làm quen dần với bạn qua những nội dung gần gũi: chia sẻ về sản phẩm, về nguyên liệu, hay về cách bạn tạo ra giá trị. Khi sự tin tưởng ban đầu đã được hình thành, mọi hoạt động quảng cáo sau này sẽ phát huy sức mạnh gấp nhiều lần.
5. Chăm sóc khách hàng giống như chăm sóc ruộng lúa
Ở Phú Yên, tôi hay thấy bà con bón phân, giữ nước, diệt cỏ, phòng sâu bệnh để ruộng lúa xanh tốt. Không chăm thì cây sẽ èo uột.
Trong kinh doanh online cũng vậy. Bạn phải liên tục nuôi dưỡng khách hàng. Đăng nội dung đều đặn, gửi email, nhắn tin, chạy remarketing, tạo trải nghiệm tốt. Mỗi lần bạn quan tâm đến khách hàng cũng như thêm một lần bón phân cho ruộng lúa.
Một anh chủ cửa hàng hải sản ở Tuy An từng thắc mắc: “Anh Phụng ơi, bán xong rồi em có cần nhắn tin cho khách nữa không? Em sợ làm phiền họ.”. Tôi trả lời: có chứ. Khách hàng sẽ nhớ đến bạn hơn nếu bạn chân thành hỏi thăm, cảm ơn họ, hoặc gửi cho họ một vài công thức chế biến. Chính sự quan tâm này khiến khách quay lại mùa sau.
6. Loại bỏ điều không hiệu quả giống như nhổ bỏ cây còi cọc
Trong ruộng lúa, những cây còi cọc yếu ớt thường được nhổ bỏ để dinh dưỡng tập trung nuôi những cây khỏe mạnh.
Trong kinh doanh online cũng vậy, việc dám loại bỏ là điều rất quan trọng. Có thể đó là sản phẩm không còn phù hợp, một chiến lược kém hiệu quả hay cách làm đã lỗi thời. Nếu cứ giữ mãi những thứ không mang lại giá trị, bạn chỉ tốn thêm thời gian và công sức mà thôi. Tập trung vào những sản phẩm, cách làm và nhóm khách hàng đang thực sự mang lại kết quả sẽ giúp bạn phát triển nhanh và bền vững hơn. Bạn có thể tham khảo thêm bài viết này của mình: Những lầm tưởng khi kinh doanh trên Internet
7. Thu hoạch và giữ khách hàng trung thành
Người nông dân chỉ gặt khi lúa đã chín vàng, đúng thời điểm thì mới được mùa bội thu.
Trong kinh doanh online cũng vậy, việc chốt đơn cần diễn ra đúng lúc. Khi khách hàng đã đủ tin tưởng và sẵn sàng, quá trình bán sẽ trở nên nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Ngược lại, nếu ép họ mua khi chưa kịp “chín”, họ sẽ dễ dàng rời bỏ bạn.
Điều quan trọng là sau khi bán xong, bạn không nên biến mất. Hãy duy trì sự kết nối bằng cách chăm sóc hậu mãi, gửi lời cảm ơn, hỏi thăm, hoặc dành cho họ những ưu đãi nhỏ ở lần mua tiếp theo. Chính sự quan tâm chân thành ấy sẽ biến khách hàng thành người gắn bó lâu dài.
Cho nên…
Kinh doanh online không phải trò ăn xổi. Nó là một vụ mùa thực sự. Muốn có mùa vàng, bạn phải chuẩn bị nền tảng, chọn sản phẩm và khách hàng đúng, xây dựng thương hiệu, tung sản phẩm đúng lúc, chăm sóc khách hàng kiên nhẫn, dám loại bỏ điều không hiệu quả và thu hoạch đúng thời điểm.
Tôi là Phụng, đã sống ở Phú Yên 5 năm và có cơ hội đồng hành cùng nhiều doanh nghiệp nhỏ tại đây. Tôi tin rằng ai kiên trì với quá trình này chắc chắn sẽ gặt hái được mùa vàng bền vững. Không chỉ là doanh thu, mà còn là thương hiệu cá nhân đáng tin cậy trong lòng khách hàng.
